Qx = 200-0,4Px+1,2Py+0,8m
Px= 10 Py=10 m=10 ise;
a) ep=? , em= ? , eç= ?
b) Bulduğumuz bu katsayılara göre x malı nasıl bir maldır ve x ile y arasında nasıl bir ilişki vardır?
c) Bulduğunuz eç katsayısından yararlanarak x 'in fiyatının düşmesi halinde y malının talebinde nasıl bir değişme olur. (
Şekil Yardımıyla Açıklayın.)
d)Bulduğunuz talebin çapraz esnekliğe göre
Engel Eğrilerini Çizin.
e)Bulduğunuz talebin fiyat esnekliğini dikkate alarak x malının fiyatının düşmesi halinde üreticinin ve firmanın geliri artar diyebilir miyiz? Neden?
f)Her bir katsayıyı dikkate alarak başlangıç talebi ne şekilde değişir. (Artış veya azalışı belirtin.)
CEVAPLAR
a)
-0,4 x 10/216 =ep
0,8 x 10/216 =em
1,2 x 10/216 =eç
b)
X malı zorunlu maldır çünkü;
ep ; 0<ep<1 arasındadır.
em; 0<em<1 arasındadır.
eç>0 olduğu için de X ile Y malları ikame mallardır.
c)
d)
e) ep= -0,02
P düşerse TR artarmı ?
Artmaz çünkü esneklik 1 den düşük ise firma gelirini arttırmak için fiyatları yükseltmelidir.
f) YOK :)
Prof. Dr. Haydar Akyazı'nın Muhtemel sorabileceği sorular: (2014 Güz 1. Vize)
1- Tamamlayıcı mallarda (Otomobil ve Benzin) Benzinin fiyatının artması halinde otomobilin Talebinde nasıl bir değişme olur.(Grafikle gösteriniz.)
2- Bir tüketicinin gelirinin artması;
a) Tüketicinin Üstün mallara olan talebini hangi yönde değiştirir. Şekil Yardımıyla açıklayınız.
b) Tüketicinin Fakir mallara olan talebini hangi yönde değiştirir. Şekil Yardımıyla açıklayınız.
3- Q = 100 - 0.8P Talep denklemini baz alarak Ters Talep Denklemini Bulun.
Q = 100 - 0.8P
0,8P = 100 - Q
P = 100/0.8 - 1/0.8 Q => P = 125 - 1,25Q Ters Talep Fonksiyonu.
4- Arzı Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-Malın kendi fiyatı
-Diğer malların fiyatı
-Üretim faktörlerinin fiyatı (emek,sermaye gibi)
-Üreticinin geliri
-Vergiler
-Subvansiyonlar
-Gelecekteki gelir beklentisi
-Gelecekteki fiyat beklentisi
5- Arz kanununun istisnası hangisidir? Bu arz doğrusu üzerinde İkame etkisiyle gelir etkisi arasında nasıl bir ilişki vardır. (Şekil Yardımıyla Gösteriniz.)
6- Tamamlayıcı mallarda ve İkame mallarda birbirini arz yönünden etkileyecek şekilde de soru sorabilir.
mesela: Birbirinin ikamesi olan Mısır ve Patates Ürünlerinden, Patatesin Fiyatı artarsa Mısırın arzı ne olur?
bunu talepte görmüştük örneklerden en baştaki c şıkkı olan soruda taleplisini görmütük şimdi de arza göre soruyor şu şekilde yapılır.
aynı şekilde tamamlayıcı malların arzı etkileyebileceği soruyuda sorabilir.
Tamamlayıcı iki maldan birinin fiyatı artarsa diğerinin arzı ne olur? tarzında bir soru da gelebilir.
7- Advolorem Vergi Arz doğrusunu nasıl etkiler şekil yardımıyla gösteriniz.
Advolorem vegi arzın eğimini etkiler ve eğimsel bir kaymaya sebep olur
8- Spesifik vergi arz doğrusunu nasıl etkiler şekil yardımıyla gösteriniz.
Spesifik vergi Arz doğrusunu paralel olarak sola kaydırır. Eğimde bir değişiklik yapmaz.
Ayrıca bu ikisi arasındaki farkı da sorabilir.
Spesifik vergi ile Advolorem vergi arasındaki fark nedir? tarzında. Ayrıca unutmayın Vergilerde arz her zaman sola kayar.
9- Piyasa Denge değişmeleriyle ilgili bir soru kesin gelir. Mesela;
-Arz ve talep artarsa denge nasıl değişir.
-Arz artıp talep azalırsa denge nasıl değişir.
-Arz sabit kalıp Talep artarsa Denge nasıl değişir...
gibi gibi...
Arzın ve Talebin aynı anda arttığı ve Arzın artıp Talebin azaldığı durumlar aşağıdaki grafiklerde.
b şekli Arzın ve Talebin aynı anda arttığı durum.
c şekli ise Arzın artıp Talebin azaldığı durum.
tabi bu grafikler aynı oranda artıp aynı oranda azalmaları gösteriyor. Hoca belirtmeye de bilir. Arzın ve talebin arttığını ama arzın talepten daha çok arttığını gösteren bir grafik çizmenizi isteyebilir. Bu mantıkla çözebileceğinize inanıyorum. Ama Haydar Hoca bu dikkat eder oranları iyi koruyun ve grafikler düzgün bir şekilde çizilmiş olsun.
10 - Esneklik sorularında iki çeşit soru var:
birincisi; Q = 200 - 0.5P denklemi verilmiştir P= 40 ise ep=?
ikincisi;
P1= 10 P2= 12
Q1= 500 Q2= 300 ise ep?
ep= (DeltaQ/DeltaP) x (P/Q) formulunden yararlanarak yapıcaz
1. durumdan şu şekilde yararlanırız.
formuldeki (DeltaQ/DeltaP) aynı zamanda "Eğim" e eşittir. Eğimi de denklemden kolaylıkla buluruz. Çünkü normal talep fonksiyonunda eğim "P" nin önündeki değerdir. Yani Sorumuzda '-0.5' dir.
P miz soruda verilmiş zaten denklemde yerine koyarak Q değerinide bularak esnekliği buluruz.
-0.5 x (40/180) = -0.111 çıkar esneklik
2. Durumu da şu şekilde çözeriz.
Formulde verilen (DeltaQ/DeltaP) değeri şuna eşittir.
DeltaQ = Q2-Q1
DeltaP = P2-P1 bu iki değerleri birbirine böleriz ki soruda bunlar verilmiş zaten.
(-200/2) x (10/500) = -2 çıkar esneklik
Not: Aynı soruyu Ters talep denklemini vererek de sorabilir. Ters Talep denkleminde dikkat etmeniz gereken bir şey var.
P= 100-2Q ise Bu ters talep fonksiyonudur. Bu denklemin eğimi de Q değerinin önündekiyle buluyoruz. Şöyle ki
[eğim = 1/(Q'nun önündeki)]
11- Qd= 100-3P , Qs = -10 +2P ise Üretici Rantını ve Tüketici Rantını bulunuz. (Şekil Yardımıyla gösteriniz.)
Gerekli işlemler yapılarak arz ve talep doğruları bulunur. bulduğunuz bu değerler yardımıyla da TR ve ÜR bulunur.
TR, şekilde de gösterildiği gibi denge fiyat noktasının üstü ile talep doğrusu ve dikey eksen arasındaki alandır, bu alan da üçgenin alanı yöntemiyle bulunur yani; (34x11,33) / 2 = TR
ÜR de bu şekilde bulunacak;
(17x34) / 2 = ÜR olacak.
Eğer Talep doğrusunu ve Arz doğrusunu oluşturamıyorsanız. Şöyle yapın. ilk önce talep doğrusunda P ye 0 verip Q'yu sonra da Q'ya 0 verip P'yi bulun. sonra da noktaları birleştirin.
Arz doğrusu içinde aynı şekilde, ilk önce talep doğrusunda P ye 0 verip Q'yu sonra da Q'ya 0 verip P'yi bulun. Noktaları birleştirin. Daha sonra denge noktalarını bulmak için de denklemleri birbirine eşitleyin.
100-3P = -10 +2P , 5P = 110 , P = 22 bu denge fiyatı. Denge miktarını bulmak içinde Arz veya Talep fonksiyonunda, fark etmez bu P değerini yerine koyarak Q değerini bulun.
12- Bütçe Doğrusunu Kaydıran Etmenler Nelerdir. Bu etmenler bütçe doğrusunda nasıl bir kaymaya sebep olur?
a - Gelir değişirse Bütçe doğrusu değişir.
b- fiyatlar değişirse Bütçe doğrusu değişir.
Gelirin değişmesi bütçe doğrusunu paralel olarak kaydırırken, fiyatlardaki bir değişme BD'nun eğimini değiştirir.
Bu soruda şekil de isteyebilir. anlattıklarımdan yararlanarak bu grafikleri rahatlıkla oluturabilirsiniz.
13- Tüketici dengesi nasıl oluşur? Tüketici dengesi ne zaman değişir?
Tüketici dengesi, Bütçe doğrusuyla farksızlık eğrisinin kesiştiği noktada oluşur.
Tüketici dengesi, Farksızlık eğrisinin konumunun değişmesiyle ve Bütçe doğrusunun kaymasıyla değişir.
Benden bu kadar :) Kolay Gelsin Hepinize.. Eksik veya yanlış gördüğünüz noktaları yorum atarak bildirmenizi rica ediyorum. Ayrıca sorunuz varsa da mesaj olarak atarsanız yardımcı olabilirim.
