Ekonomizm: AUZEF
AUZEF etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
AUZEF etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

8.11.2018

AUZEF | Sosyal Psikolojiye Giriş Vize Soruları 2015


SOSYAL PSİKOLOJİYE GİRİŞ  2015 GÜZ VİZE SORU VE CEVAPLARI (2015)


1- Ana akım sosyal psikolojide nitel araştırmalar nasıl değerlendirilir?

Nitel veriler sayısallaştırılarak analiz edilir.

2- Korelatif araştırma düzenlerinin temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

Bağımsız değişkenin manipüle edilmediği düzenlerdir.

3- Realist bir ontolojinin dünyaya bakışı aşağıdakilerden hangisidir?

Sosyal dünya tek ve nesnel gerçek bir dünyadır.

4- İçsel atıf ne demektir?

Olayı seyredenin sebebi failde görmesidir.

5- Deneysel bir araştırmanın amacı nedir?

Bağımlı değişkeni ölçerek bağımsız değişken ile nedensel ilişkisini ortaya çıkarmaya çalışır.

6- Ana akım sosyal psikolojide yapılan araştırmalarda yarı deney düzeni nedir?

Bu deney düzeninde katılımcılar sadece araştırmada etkisi aranan değişken üzerinden farklılaşırlar.

7- Ahmed bir türlü sınavı vermeyip dersi tekrara bırakmaktadır. Ahmed'in dersi verebilmesi için bu dersten kalma sebebini hangi kaynaklara nasıl dayandırması iyi olacaktır?

Sebebin içsel olduğuna ama geçici bir sebep olduğuna zaten kontrolü altına alabileceği bir sebep olduğu kararına varması gerekmektedir.

8- Realist ontolojiyi takip eden ana akım sosyal psikolojinin epistemolojik hedefi aşağıdakilerden hangisidir?

Sosyal dünya içinde zihnin, sosyal fenomenleri nasıl işlettiğinin evrensel kurallarına ulaşmaktır

9- Biliş nedir?

Malumatın işlendiği faaliyetler takımına verilen addır.

10-Arabanın yokuş aşağı kaymaya başlamasına getirilen sebeplerde aslında seyrettiğimiz ne olacaktır?

İnsanlar ahlak ve sorumluluk ile ilgili açıklamalar getirmeye başlayacaktır.

11-Bilimsel bilgi ideolojik midir?

Ana akım sosyal psikolojiye göre bilimsel bilgi ideolojiden etkilenmez.

12- Eleştirel sosyal psikolojiye göre sosyal dünya nedir?

İnsanların yapıp ettikleridir.

13- Pospozitivist bilim anlayışına göre hareket eden ana akım sosyal psikolojinin insan modeli hangi düzeyde kavramlaştırılmaktadır?

Zihin-zihin

14- Yanlışlanabilirlik nedir? 

Bir bulgu yanlışlanana ya da yanlış olduğu gösterilene kadar geçerlidir.

15- Kelley’in modelinde birlikte değişen değişkenler nelerdir?

Benzerlik, tutarlılık, belirginlik

16. Eleştirel sosyal psikolojinin ortaya çıkışını sağlayan faktörlerin temelinde yatan neydi?

Düşünce ve eylemin Kartezyen dualizmden postmodernist duruşa kayması idi.

17. Stereotipik düşüncenin yaptığı nedir?

Şeylerin niteliğini genel vasıflarına göre tanımlamaktır. –tanımlamaya hazır olma hali-

18- Kategoriler birbirinden nasıl ayırt edilebilir?

Kendilerini kategorize eden ortak özellik üzerinden birbirinden ayırt edilebilirler.

19- Katılımcının araştırma düzeninde talep edici özelliklerinden ne anlaşılmalıdır?

Katılımcının, araştırmacının kendisinden ne beklediğini anlamaya çalışmasıdır

20- Algı sahamıza giren her şey nasıl anlamlandırılır?

Malumat algı sahasına kategorik bir şekilde girer ve öyle algılanır.

21- Eleştirel bakış açısı sayesinde sosyal psikolojik bilgide daha önce ele alınmayan neler konuşulmaya başlandı?

Bilginin zamana ve ideolojiye gömük olduğu konuşulmaya başlandı.

22- Post pozitivist bilim anlayışını takip eden ana akım sosyal psikolojinin esas hedefi nedir?

İnsan davranışını önceden tahmin ederek kontrol etmek

23- Durkheim, kollektif fenomenleri Wundt'un zihinsel fenomenlerinden ayrı tutuyordu, neden?

Kolektif fenomenler bilincin dışındaki sosyal olgulardı.

24- Sosyal olarak kabul edilebilir katılımcı ne demektir?

Katılımcının araştırmacı karşısında doğru olanı yapma arzusudur.

25- Modernizmin bir ürünü olarak psikolojide bilim ne anlama gelir?

Bilim bir yöntem sorusudur.

26- Sosyal psikolojide II. Dünya Savaşı sonrası meydana gelen büyük teorik değişiklik neydi?

Bilişsel yaklaşımın güç kazanması idi.

27- Zihinsel-bilişsel yapılar neyi prosesler?

Anlamı prosesler

28- Kurumsallaşmış bilgi eleştirel psikolojiye göre ne anlama gelir?

Alternatif insan gruplarının bilgilerini gözardı eden, baskı altında tutandır.

29-  Niceliksel yöntem neye dayanan bir metodoloji kullanır?

Miktarı aktaran bir metodoloji kullanır.

30- Postmodernizme göre bilimsel bilgi nedir?

En kuvvetli iktidar gücüdür.

31- Post pozitivist sosyal psikoloji anlayışına göre dünyadaki şeylerle bizlerin ilişkisi aşağıdakilerden hangisidir?

Dünya ve içindeki her sey bizden bağımsız bir şekilde var olmaktadır.

32- Eleştirel sosyal psikolojinin bilim tanımı............................
Yukarıdaki boşluk aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanabilir?

Rasyonel ve pozitivist bilimsel duruşu reddeder.

33- Temel atıf tarafgirliği ne demektir?

Davranışın sebebini failin kişisel özelliklerine yükleme eğilimidir.

34- Niceliksel yöntemler araştırdıkları meselede hangi soruyu sorar?

Nasıl oluyor?

35- Aşağıdakilerden hangisi bilişsel sisteme verilen isimlerden biri değildir?

Bilişsel bilgisayar

36- Fail ile gözlemcinin bakış açıları fiziksel olarak değiştirildiğinde yükledikleri sebepler ne yönde değişecektir?

Fail durumda gözlemci failde sebep arama eğiliminde olacaktır.

37- Moskoviciye göre sosyal temsiller nedir?

Gündelik konuşmalarda etkileşim esnasında ortaya çıkarlar, sağduyusal olarak paylaşılırlar.

38- Ana akım sosyal psikoloji neden bilimsel olduğunu iddia etmektedir

Çünkü bilimsel yöntemi kullanmaktadır.

39- McDougall a göre insan eylemi önceden programlı  dürtülerden doğer ama bu dürtüler…………
Yukarıdaki boşluğa aşagıdakilerden hangisi gelmelidir? 

Medenileşmeyle birlikte ehlileştirilebilir, kontrol altına alınabilir.

40- Survey yönteminin hedefi nedir?

Bir veya daha fazla gruptaki insanların niteliklerini tasvir etmektir.

41- Realist bir ontolojinin dünyaya bakışına göre biz araştırmacıların yapması gereken aşağıdakilerden hangisidir?

Nesnel gerçekliği ortaya çıkarmak ve onu ölçmenin doğru yollarını bulmaktır.

42- Eğer gerçek dediğimiz şey biricik değil ise araştırmacı olarak yapmamız gereken nedir?

Kendi gerçekliklerimizi nasıl kurguladığımızı ve açıkladığımızı anlama yollarını ortaya çıkarmak olmalıdır.

43- Eleştirel yaklaşımın metodolojisini oturttuğu görüşe göre bilgiye dair ileri sürdüğü iki temel varsayımdan biri aşağıdakilerden hangisidir?

Bilgi bağlama gömüktür.

44- Psikometrik testler ne için düzenlenir?

Bireylerin belirli psikolojik niteliklerini ölçmek üzere düzenlenir.

45- Hafızada bilgiler nasıl düzenlenmiştir?

Kategorik düzenlenmiştir.

46- Ana akım sosyal psikolojinin öne sürdüğü teorik modeller eleştirmenlere göre aşağıdakilerden hangi niteliğe uymaktadır?

Tarihsel ve kültürel olarak görece modellerdir.

47- Ontolojinin sorduğu soru hangisidir?

Varlıkların temel kategorileri nelerdir?

48- Deneysel düzende araştırmacı ne yapar?

Bağımlı değişkeni ölçer.

49- Ana akım sosyal psikolojinin sosyal dünya anlayışında insan nerededir?

Sosyal dünyadan AYRIDIR.

50- Zihnin stratejik işleyişi nasıl olmaktadır?

Stratejik malumat işleme yolları ve düşünme süreçleri vasıtasıyla kullanılır.

51- Völkerpsychologie'nin inceleme nesnesi neydi?

Dil, din, âdet gibi üst üste binen etkileşimlerden ortaya çıkan kolektif bir fenomendi.

52- Söylem analizine göre dilin eylemi size ait olabilir mi?

Dilin eylemi diğeri ile etkileşim esnasında kurgulanandır.

53- Söylemsel psikoloji ya da söylem analizi karşılıklı konuşmalarda neye odaklanır?

Konuşanların konuşurken ne yaptıklarına odaklanır.

54- Söylemsel psikologların ya da söylem analistlerine göre gerçeklik nedir?

Araştırmacı ile katılımcının araştırmadaki ortak inşasıdır.

55- Bilişin derinlemesine işleyişinde sosyal biliş ne yapmaktadır?

Hedefi bilinçli ve amaca yönelik işler.

56- Völkerpsychologie'nin inceleme nesneleri olan kolektif fenomenlerin niteliği neydi?

Bu kolektif fenomenler, fizyolojik olanın sosyal olan yönünü oluşturuyordu.

57- 20.yüzyılın başlarında ana akım sosyal psikolojinin kurucularından Allport'a göre sosyal psikolojinin birey odaklı olması ne anlama geliyordu?

Davranışın gözlenmesi ve deneysel yöntemin bir araya getirilmesidir.

58- Söylemsel psikologların ya da söylem analistlerinin çoğunlukla dayandıkları epistemolojik arkaplan aşağıdakilerden hangisidir?

Eleştirel görececidirler.

59-Derinlemesine proseslemede otomatik süreçler nasıl işler?

Kişi bu işleyişin pek farkında değildir.

60- Türkiye'de üretilen sosyal psikolojik bilginin seyri nasıl gitmektedir?

Genelde post pozitivist, görgül, gerçekçi bir dünya görüşü üzerinden seyretmektedir.


61-Dile dönüşle birlikte araştırmacıların ele alıp incelemeye başladıkları neydi?

Dilin, bilişin içeriğini nasıl yansıttığını incelemeye başladılar.

62-Deneysel araştırmanın doğal geçerliliğinin yüksek olması ne anlama gelir?

Deneysel değişkenler üzerinde araştırmacının kontrolünün çok düşük olması demektir

63-Sosyal inşacılar insan doğası hakkında ne düşünmektedir?

İnsanların yapıp ettiklerini belirleyen bir öz yoktur.

64-Bir şemanın taşıdığı malumat, sözgelimi zengin adamdan ziyade fakir adamın başarısının dikkat çekici olması neyin temsilidir?

Başarı ile parasal güce dair fikirlerin birbiri ile nasıl ilişkili olduğuna dair toplumumuzun paylaştığı bir temsildir.

65-Açıklayıcı fenomenolojik analiz neyin analizini yapar?

İnsanların yaşantılarına getirdikleri açıklamaları inceler.

66-Neisser'a göre insan nasıl bir varlıktır?

Dünyasını anlamlandırmaya çalışandır.

67- Şemin'e göre insanlar ne zaman 'neden' sorusu sormaya başlarlar?

Olayın bilinen akışı değiştiğinde sorarlar.

7.11.2018

AUZEF | Sosyoloji 2 Çıkmış Final Soruları 2017

 Sosyoloji çıkmış sorular 2017


1) İlk göç teorilerinin temelini atan, “göç yasaları” nı geliştiren kimdir?

a) Ravenstein ***
b) Karl Marx
c) İbni Haldun
d) Michael J. Piore
e) Samuel A. Stouffer


2) PTT, İstanbul Üniversitesi aşağıdakilerden hangi grupların/örgütlerin kategorisine girer?
(BÜT-2015)

a) Birincil grup
b) İkincil grup
c) Dış grup
d) Formel grup ***
e) İnformel grup


3) Herhangi bir toplumda, diğer toplumsal kurumlara göre çok daha önemli görülen ve bu
özelliği nedeniyle de o toplumu tanımlama özelliğine sahip olduğu düşünülen kurum,
aşağıdaki kavramlardan hangisiyle adlandırılmaktadır?

a) Toplumsal kurum
b) Mihver kurum ***
c) Statüsel kurum
d) Anlamlı kurum
e) Önemli kurum


4) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

a) Demografi insan nüfusunun büyüklük ve hareketliliğindeki değişiklikleri araştıran bir sosyal bilimdir.
b) Demografik geçiş kuramı, sosyolojideki modernleşme kuramının bir türevi olarak
değerlendirilmektedir.
c) Bir toplumda doğal nüfus artış hızı sıfır ise buna sabit veya durağan nüfus denir.
d) Kaba doğum hızı, belli bir nüfusta, genellikle bir yıl içinde her 1000 kişiye düşen canlı insan doğum sayısıdır.
e) Genel doğurganlık oranı kaba doğum hızı ve iklim ile bağlantılıdır. ***


5) Toplumsal sözleşme kuramcılarının iddialarını geliştirirken temel aldıkları hayalî toplumu
ifade etmek için kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a. Altın çağlar
b. Hayalî cemaatler
c. Doğa hali***
d. Atlantis
e. Ütopya


6) Küreselleşmeyi “zaman-mekan sıkışması” olarak tanımlayan kimdir?

a) Giddens
b) David Harvey ***
c) Morin
d) Donnan
e) Tomlinson


7) Hayatın ilerleyen yıllarında kişilerin sağlığının korunması ve hastalıkların önlenmesi, toplumdan soyutlamadan yaşamlarını sürdürmeleri ve çok yönlü tedaviyi hedef alan bilim dalı hangisidir?

a) Farmakoloji
b) Patoloji
c) Geriatri ***
d) Üroloji
e) Nöroloji


8) Aşağıdakilerden hangisi yeni toplumsal hareketlerden değildir?

a) Gençlik hareketleri
b) Kadın hareketleri
c) Irkçılığa karşı hareketler
d) İşçi hareketleri ***
e) Cinsiyete karşı hareketler


9)Bireylerin doğumla getirdikleri genetik özelliklerinden ziyade, belirli insanlara uyguladığımız
‘toplumsal etiketler’i ve bu etiketlemenin ardından onları sapkınlığa iten ve sapkınlığı artıran
yaklaşım biçimlerimizi araştıran teori aşağıdakilerden hangisidir?

a) Biyolojik görüş
b) Psikolojik görüş
c) Sosyolojik görüş
d) Etiketleme (yaftalama) kuramı ***
e) Marksist kriminoloji


10)Aşağıdakilerden hangisi sosyalist ekonomilerin kapitalist ekonomilerden birfarklılığı olarak
değerlendirilebilir?

a. Daha fazla üretken oluşu
b. Daha fazla zenginlik üretmesi
c. Daha fazla ticari reklam kullanması
d. Görece daha az ekonomik eşit yaratması
e. Görece daha fazla sosyal ve ekonomik eşitlik yaratması ***


11)Okulun işlevlerini "basitleştirme", "temizleme" ve "denge kurma" olarak ifadeeden eğitimci
aşağıdakilerden hangisidir?

a. Talcott Parsons
b. John Dewey***
c. Emile Durkheim
d. Joel Springs
e. Basil Bernstein


12. Seküler bir toplumu yoksulluktan, ayrımcılıktan ve diğer adaletsizliklerden kurtarmak için
girişilen siyasi mücadelede, dinî bir cemaatin (temel olarak Katolikliğin)kullanılmasına ne adverilir?

a. Kurtuluş teolojisi***
b. Yaratılışçılık
c. Dinî sekülarizm
d. Dinî deneyim
e. Dinsel devrim


13) Yaşamdan geri çekilme teorisi hangi teorinin tam karşıtı bir anlayış içermektedir?

a) yorumsamacı
b) Aktivite teorisi***
c) Süreklilik teorisi
d) Modernleşme teorileri
e) Yaşlılık teorisi


14) İnsan-Sermaye (Human-Capital) göç modelini hangi demograf geliştirmiştir?

a) Everett lee
b) Samuel A. Stouffer
c) Michael J. Piore
d) Ravenstein
e) Larry A. Sjastaad***


15) Aşağıdaki seçeneklerde sunulan ifadelerden hangisi, cinsiyetçilik kavramıiçerisinde
değerlendirilmektedir?

a. Aynı cinsiyetten olan kişiler arasındaki ayrımcılık
b. Erkeklerin kadınlara, kadınların da erkeklere eşit biçimde ayrımcılıkyapmaları
c. Kadınların erkeklere yönelik ön yargıları
d. Erkeklerin kadınlara yönelik ön yargıları ve uyguladıkları ayrımcılık***
e. Kadınların erkeklere yönelik uyguladıkları ayrımcılık


16) sapkınlık diye birşeyyoktur,bir davranış biçimi sadece başkaları tarafından öyle tanımlandığı için
sapkın hale gelir. bu düşünce hangi bakış açısına aittir?

a)işlevselci
b)etkileşimci***
c)marxist görüş
d)sağ gerceklik
e)sol gerçeklik


17) Polisi ilgilendiren işler anlamına gelir. Bunun modern karşılığı "devleti ilgilendiren işler"dir.
Yukarıda tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a. Yönetim
b. Siyaset***
c. Polisiye önlemler
d. Hükûmet
e. Devlet


18)“Küresel Köy” kavramını ilk kez kim kullanmıştır ?

a) Ulrich Beck
b) Thomas Friedman
c) McLuhan ***
d) Giddens
e) Weber


19) Konut sınıfları kuramının kurucuları olan kent sosyologları hangileridir?

A)R.E. Park ve louiswirth
B)E.W. burgess ve R.M. mckenzie
C)johnrex ve robertmoore***
D)marcues ve parson
E)weber ve marx


20.Aşağıdakilerden hangisi ilk dönem sanayi ülkelerinden değildir?

a. Rusya ***
b. İngiltere
c. Fransa
d. Belçika
e. Almanya

AUZEF | Felsefeye Giriş Platon Soruları

Locke Kimdir?

Felsefeye Giriş Platon Soruları



Soru:  Platon’a göre mutlak bilimin konusu itibarı ile aşağıdakilerden hangisine yöneliktir?

Doğru Cevap : İdealar

Soru: Platon, fizik dünyanın ötesinde yer alan kalıcılık ve değişmezliğin olduğu dünyaya ne demektedir?

Doğru Cevap : İdealar dünyası.

Soru: Platon açısından Deneyim dünyasının Gerçeklik ile ilişkisi nedir?

Doğru Cevap : Deneyim dünyası gerçeklikten pay almışların dünyasıdır

Soru: Aşağıdakilerden hangisi ideaların bir özelliğidir?

Doğru Cevap : İdeaları sürekli ve durağandırlar, hiçbir değişime tabi değildirler.

Soru: Platon iyi ideasını neye benzetmektedir? 

Doğru Cevap : Her şeyi aydınlatan güneşe

Soru: İdeaların ortak özellikleri, her birinin kaynağı olduğu düşünülen hangi idea ile açıklanır?

Doğru Cevap : İyi ideası

Soru: Platon felsefesi açısından metheksein ne demektir?

Doğru Cevap : Şeylerin İdealardan pay alırlar ya da onlara katılması

Soru: Platon için idealar ve fizik nesneler arasında nasıl bir ilişki vardır?

Doğru Cevap : Fizik nesneler, idealardan pay alır


Soru: Platon açısından aşağıdakilerden hangisi idealar hakkında geçersizdir? 

a)Empirik bilimin nesnesi olmaları
b)Sabit olmaları
c)Değişmez olmaları
d)Gerçek olmaları
e)Fizik nesneleri olmamaları


Soru: Platon açısından deneyimlediğimiz dünya ile ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?

a)Gerçek olanın dünyasıdır
b)Yanılsatıcı bir dünyadır
c)Değişen bir dünyadır
d)Görünüşlerin dünyasıdır
e)Duyumlanan dünyadır.


Sor: Platon'un "iyi ideası" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

a)Siyasi bir kavramdır.
b)En yüksek ideadır
c)Bütün diğer İdeaları anlamlı kılar
d)Güneşin canlıları beslemesi gibi, bilgiyi besler
e)Akıl ile arasında bir yakınlık vardır

AUZEF | Uygarlik Tarihi 7. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 7. HAFTA ÖZET



7. ORTA ASYA TÜRK TARİHİ VE UYGARLIKLARI



7.1. HUNLARDAN ÖNCEKİ ORTA ASYA TARİHİ VE UYGARLIĞI


Yaklaşık M.Ö 5000 yılından itibaren Sibirya'nın batısında ve Güneyinde özgün bir Bozkır uygarlığı varlığını sürdürmekteydi. Bu uygarlık, atlara koşum takan ilk uygarlıktır.

7.2. ORTA ASYA'DAKİ İLK YERLEŞMELER


Orta Asya'da ilk yerleşmelerin M.Ö 2500'lerde olduğu tahmin edilmektedir.

7.3. ORTA ASYA'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ



7.3.1. İSKİTLER


Tüccar bir topluluk olan İskitler, Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan bir kültür kurdular.
Kurgan mezarları, paraları ve kültürleri ile sadece Karadeniz'in kuzeyinde değil, Balkanlar, Kafkasya ve Karadeniz'de de etkili oldular.

7.3.2. ASYA HUN DEVLETİ


Türkistan coğrafyasında, Çin kaynaklarında ismi geçen ve teşkilatlı olan ilk Türk devletidir. Merkezi Ötüken'dir. Hunlularla ilgili en eski yazılı vesika olarak M.Ö 318 yılına ait antlaşma metnidir. Hunluların bilinen ilk lideri Teoman, en önemli lideri ise meşhur ıslık çalan oklarla babası Teoman'ı ortadan kaldırarak Tanhu unvanını ilk defa kullanan Mete Han'dır. Mete Han, Çinlileri hakimiyet altına almasına rağmen sadece onlardan vergi almış, onların topraklarına gidip yerleşmemiştir. Bunun nedeni ise Türklerin Çinliler tarafından asimile edilmesine fırsat vermemektir.


7.4. KAVİMLER GÖÇÜ


M.S 374 yılında Balamir önderliğinde İtil Nehri'ni geçen Batı Hun Türkleri, Doğu Avrupa'daki halklarının kuzeye göç etmelerine neden olmuşlardır. Roma İmparatorluğu'nun önce doğu-batı diye bölünmesine ve sonunda Batı Roma'nın yıkılmasına varan bu göç dalgasına tarihte Kavimler Göçü denmiştir.

AUZEF | Uygarlik Tarihi 6. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 6. HAFTA ÖZET



6. UZAK DOĞU VE DOĞU AKDENİZ UYGARLIKLARI

6.1. UZAK DOĞU UYGARLIKLARI

6.1.1. ÇİN UYGARLIĞI


Suya dayalı hidrolik bir uygarlıktır. Çin'de ilk uygarlıklar, Huang He (Huan Hı, Sarı Nehir) ve Chong Jiang (Çan Cyan, Yangzi) Irmakları boyunca gelişmiştir. Büyük Yu, Sarı Nehir'i kontrol altına almakla ün salmıştır. M.Ö. 1500 civarında ortaya çıkan Shang Hanedanı, Sarı Nehir Vadisi'nin büyük bir kısmını kontrol altına almıştır. Shang Hanedanı döneminde ilk defa yazı ve bronz kullanılmıştır.
Zhou (Cov) Hanedanı, iki ana döneme ayrılır: Batı Zhou olarak bilinen ilk dönem, Çin'in altın yılları olarak kabul edilir. Zhou Hanedanı'nın başkenti Luoyang'a taşınmasından sonra Doğu Zhou dönemi başlar. 2. dönemin şartlarına uygun olarak Sun-Tzu ya da Sunzi savaş stratejileri ve taktikleri ile ilgili Savaş Sanatı isimli önemli bir eser kaleme almıştır. M.Ö. 221 yılında Qin Shihuangdi, bu savaşlardan zaferle çıkarak Qin (Çin) Hanedanı'nı kurmuştur. Qin Shihuangdi, ülkeyi birleştirmekle kalmamış; para, yazı ve ölçüm birimlerini standar hale getirmiştir. Ayrıca yeni yollar, kanallar ve daha önce parça parça inşa edilen duvarları birleştirerek Çin Seddi'ni inşa ettirmiştir. Konfüçyüs'ün eserlerini yaktırmıştır. Qin Hanedanı sona ermiş ve yerine Han Hanedanı geçmiştir. Özellikle İmparator Wu-di zamanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Wu-di, Konfüçyüs öğretilerini de Mezopotamya kavimlerinde olduğu gibi, Fenikeliler de politeisttiler. Fenike yazılı metinleri ticari mahiyettedir.

6.2.2. İBRANİLER


Mısır ve Asurlular gerileme döneminde iken daha önce Mısırlıların Kenan olarak adlandırdıkları bölgede İsrail Krallığı ortaya çıkmıştır. Hz. Süleyman, ticareti geliştirmiş ve ilk Mabed'i Fenikeli ustaların katkısıyla inşa etmiştir. İbraniler Kyros'un desteğiyle ikinci Mabed'i inşa etmişlerdir.

AUZEF | Uygarlik Tarihi 5. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 5. HAFTA


5. ESKİ ANADOLU TARİHİ VE UYGARLIĞI


5.1. HİTİT ÖNCESİ ANADOLU:HATTİ VE DİĞER KRALLIKLAR


Anadolu, Asurların Anadolu'da ticaret kolonileri kurmasıyla yazı ile tanışmış ve tarihsel dönemlere girmiştir. Bu dönemde, Anadolu'da birbirinden bağımsız küçük krallıklar vardı. En önemli krallık Purushanda idi. Diğer krallıklar; Hatti, Mama, Urşu, Landa, Zalpa ve Kuşşara,

5.2. HİTİTLER


M.Ö. 3000 yıl sonlarına doğru Anadolu'ya göç eden Hititler, buradaki yerli halklara karışarak başkenti Hattuşa olan büyük bir devlet kurmuşlardır. Hitit tarihi iki devreye ayrılır: Eski Krallık Dönemi ve Yeni Krallık Dönem. Eski Krallık Döneminin en parlak çağı I. Hattuşili ve torunu I. Murşili dönemidir. Yeni Krallık Dönemi I. Tudhaliya ile başlar. İmparatorluk I. Şuppilitiuma döneminde altın çağını yaşamıştır. Mısır ile çatışmalar yaşamış ve M.Ö 1274 yılında Şuppilitiuma'nın ardıllarından Muwatalli ve Mısır Kralı II. Ramses, Kadeş'te karşı karşıya gelmişlerdir.

5.3. FRİGYALILAR


Frigler, Hitit İmparatorluğu'nun yıkılmsının ardından Güneydoğu Avrupa'dan Anadolu'ya göç etmişlerdir. 8. yy. da başkenti Gordion olan bir krallık kurmuşlardır. Hint-Avrupa diline mensup bir dil konuşan Frigler, Yunan alfabesinden uyarladıkları bir yazı kullanıyorlardı. Not: En önemli tanrıçaları Kybele idi. Frig, Güneş Tanrısı Sabazios ve Ay Tanrısı Men'de en tanınmış Frig tanrılarındandır.

5.4. LİDYALILAR


Anadolu'nun batısında, Gediz ve Menderes Nehirleri arasında kalan bölgeye antik çağda Lidya, bu topraklarda yaşayanlara da Lidyalılar denilmiştir. Lidyalılar, Kızılırmak yakınlarında Medlerle savaşırken güneş tutulmuş, bunun üzerine savaşa son verilerek Kızılırmak'ın Lidya ve Medlerle sınır olmasını öngören bir antlaşma imzalanmıştır. Lidyalılar tarihte ilk madeni parayı (sikke) icat edenlerdir. Lidya kralları, toprağın yığılmasıyla oluşan tümülüslere gömülürdü.

5.5. URARTULAR


Başkenti Tuşpa'dır.a Uzun kanallar ve muazzam su bentleri içeren gelişmiş sulama projeleri; Urartu tarımına hayat vermiştir. Urartu ekonomisinin diğer bir önemli kaynağı madencilikti. Urartuların baş tanrısı Haldi idi. Diğer önemli Urartu tanrıları; Fırtına Tanrısı Teişeba ve Güneş Tanrısı Şiviri idi.

AUZEF | Uygarlik Tarihi 4. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 4. HAFTA ÖZET


4. İRAN TARİHİ VE UYGARLIKLARI



4.1. ELAMLAR


Sümerler ve Akadlar ile birçok savaş yapmışlardır. Başkenti Susa şehri olan Elamlar, bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen, güzel sanatlar, süsleme ve madencilik alanında büyük gelişme göstermişlerdir. Tarımla ilgilenen Elamlar çok tanrılı dinlere inanmışlardır. Devletleri, site şehir devletleri şeklindedir.

4.2. MEDLER


Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser'in dönemindeki yazılarla 'Mada' adı ile kaydedilmişlerdir.
Yeni Babillilerle birleşerek Asur Krallığı'nı yıkan Medler, Anadolu'dan Afganistan'a kadar büyük bir arazide imparatorluk kurmuşlardır. Lidyalılarla Kızılırmak Savaşı yapmışlardır.

4.3. PERSLER


I. Dorius, İstanbul Boğazı üzerinden Avrupa'ya geçerek Tuna ötesinde İskitlere karşı seferler düzenledi. Bu seferler esnasında Makedonya Krallığı, Pers hakimiyetini tanımak zorunda kaldı.
I. Dorius, Pers İmparatorluğu'nu satraplık adı verilen eyaletlere bölmüş ve eyaletlerin başına Sateap unvanlı Pers aristokratlarını atamıştır.

Not: Batı Anadolu'da Daskyleion ve Sardes iki önemli satraplığın başkentleriydi.

4.4. SELEVKOSLAR


Büyük İskender, Pers İmparatorlupu'nu yıktıktan çok kısa bir süre sonra, arkasında varis bırakamadan öldü. Bu yüzden devlet, generalleri tarafından paylaşıldı. Bu generallerden Selevkos, Balkanlar'dan Hindistan'a kadara olan bölümü aldı. Generaller, birbirlerine karşı üstünlük sağlamak için sürekli savaşıyorlardı. Mısır bölgesinin kralı Ptolemaios, Büyük İskender'in naibi Perdikkas'ın ölümüne yol açan bu savaşlara karşı çıkmıştır. Bu karşı çıkış sonucu İskender İmparatorluğu yeni bir bölünme yaşamıştır. Bu bölünmeye Triparadisus Bölünmesi denir. Selevkos, hükümdarlığını resmen M.Ö 312 yılında Babil'de ilan etmiştir.

4.5. PARTLAR


Orta Asya kökenli olan Partlar, Selevkoslara başkaldırarak bağımsızlıklarını kazanmış ve en parlak çağlaronda imparatorluğun sınırlarını, İndus'tan Fırat'a kadar genişletmişlerdir. Ağır süvariyi icat eden Partlar, bundan dolayı Roma İmparatorluğu'nun doğudaki en büyük düşmanı olmuşlardır.

Not: PArtların zenginlik kaynaklarından biri de Çin ve Roma arasında yapılan İpek Yolu ticareti idi.


4.6. SASANİLER


Sasani Hanedanı, 3. yy.başlarında bugünkü İran'ın Persis eyaletinin hükümdarlığını ele geçiren tanrıça Anahita'yı takip eden rahiplerin soyundan gelen I. Ardeşir tarafından Persis'te Istakhr şehrinde kurulmuştur. Orta Asya'da göçebe Türk devletlerinin verdikleri zarar üzerine,Türklerin ilerlemelerini durdurabilmek için Çin ve Sasani Devleti arasında işbirliği olaral adlandırılabilecek girişimler olmuştur. Sasaniler, ilk Arap-İslam ordularının tehditlerine karşı hiçbir zaman yeterli bir direniş oluşturamadılar. Hz. Ömer bin Hattab'ın halifeliği sırasında bir Müslüman ordusu 637 yılında Rüstem Farrokhzad komutasındaki kendinden daha büyük bir orduyu Kasidiye Savaşında mağlup etti ve Ktesifon'u kuşattı.

Not: Sasaniler ve Romalılar arasındaki mücadele, Kur'an-ı Kerim'de Rum Suresi'ne konu olmuştur.

AUZEF | Uygarlik Tarihi 3. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 3. HAFTA ÖZET

3. ESKİ MISIR TARİHİ VE UYGARLIĞI



3.1. ESKİ HANEDAN DÖNEMİ


Mısır başlarda iki ayrı bölgeden oluşuyordu. Yukarı Mısır'ın kralı Menes, delta bölgesini fethederek Mısır'ı birleştirdi. Başkent, Abydos'tan Memphis'e taşındı. Mısır medeniyetinin özellikle sanatı, mimarisi ve dini pek çok yönden bu dönemde şekillenmiştir. Otonom köyler bu dönemde birleşmiştir.

3.2. ESKİ KRALLIK


Bu dönemde merkez teşkilat oldukça güçlüydü. Özellikle 5. Hanedan döneminde hükümdarlar Ra'nın çocukları olarak takdim edilmişlerdi. Eski Krallık Dönemi, Piramitler Çağı olarak da bilinir.
İlk piramit, 3. Hanedan döneminde İmoteph tarafından 3. Hanedan kralı Djoser için inşa edilen basamaklı piramittir. En büyük piramit, Keops piramitidir. 5. Hanedan döneminde taşra teşkilatı yöneticilerinin ve rahiplerin güçlenmesine paralel olarak merkezi yönetim zayıflamaya başlamıştır ve 6. Hanedan döneminde Eski Krallık Dönemi sona ermiş, birinci ara dönem başlamıştır.

3.3. ORTA KRALLIK


Teb, bu dönemin Mısır başkenti olarak bilinir. Bu dönemde firavunların gücü bir önceki döneme göre daha azdı. Firavunlar, görkemli anıt mezarlara değil, kayaya oyulmuş mezarlara gömülüyorlardı.
Mısır, yaklaşık M.Ö. 1650 tarihinde Doğu Akdeniz'den gelen toplulukların istilasına uğradı. Mısır kaynaklarında Hyksos olarak adlandırılan bu gruplar, verimli delta bölgesini ele geçirerek burada başkenti Avaris olan bir krallık kurdular. Hyksosların bu işgali ile Mısır ikinci ara döneme girdi.

3.4. YENİ KRALLIK


18. Hanedanın kurucusu I. Ahmosis, Hyksosları yenerek Delta bölgesini fethetti ve Mısır'ı tekrar birleştirdi. Bu dönem Mısır uygarlığının en geniş sınırlarına ulaştığı en ihtişamlı dönemidir. Bu hanedanın üyelerinden kadın firavun Haçepsut, güneyde Punt ülkesine, I. Tutmotis Filistin'e başarılı seferler düzenlemiştir. IV. Amenhotep, Mısır'ın geleneksel dinini dışlayarak tek tanrılı bir din tesis etmeye çalışmıştır. Akhenaten'in ardılı Tutankhamun genç yaşta ölmesine karşın mezarı yağmalanmadan günümüze ulaşan tek firavundur.

3.5 MISIR KÜLTÜR VE UYGARLIĞI


Eski Krallık Dönemi firavunları piramitlere, Yeni Krallık Çağı firavunları, Teb'in karşı kıyılarında yer alan Krallar Vadisi'nde yer altına oyulan oda mezarlara gömülmüşlerdir. Mısır'da mumyalama genelde hükümdar ve soylulara has bir uygulamaydı. Mumyalama işleminde bir tek kalp vücutta
bırakılırdı.

6.11.2018

AUZEF | Uygarlik Tarihi 2. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 2. HAFTA ÖZET


2. ESKİ MEZOPOTAMYA TARİHİ VE UYGARLIĞI


Mezopotamya, Fırat ve Dicle Nehirleri arasındaki verimli bölgedir. Yukarı Mezopotamya, Akad, Asur ve Mitannilere; Güney Mezopotamya ise Sümer Şehir Devletleri, Babil Krallığı, Kassitler ve Khaldelilere ev sahipliği yapmıştır.


2.1. SÜMERLER


Her şehrin bir baş tanrısı ve ensi ya da lugal unvanlı bir yöneticisi vardı. Dönemin en önemli Sümer şehirleri; Kiş, Ur, Uruk, Lapaş, Umma ve Nippur'du. Çivi yazısını, tekerleği ve 60'lık matematik sistemini bulmuşlardır.

Not1: Lagaş kralı, Urukagina, bilinen ilk kanun koyucudur.
Not2: Kerpiçten yapılmış, basamaklı yüksek tapınaklar ziggurat olarak adlandırılmaktaydı.


2.2. AKADLAR



Kış şehrinin sarayında Kral Urzababa'nın baş muhasebecisi olan, Sami halkına mensup Sargon, M.Ö. 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe düzenleyerek tahta geçmiştir. Sami kültürünü temel alarak, kendi kültürleriyle bütünleştiren Akadlılar, büyük bir medeniyet geliştirdiler. Böylece dünyada ilk kez bu kadar geniş bir alan üzerinde, merkezi bir devlet kuruldu. İlk düzenli ordu sistemini kurdular.


2.3. III. UR HANEDANI



Sümerlerin meşhur şehri Ur'un III. Hanedanı tarafından kurulmuştur. Hanedanın en önemli krallarından Şulgi, imparatorluğun sınırlarını genişletmiş ve politik, idari ve ekonomik reformlar yaparak merkezi yapıyı güçlendirmiştir. İç mücadeleler, Elam istilaları ve Amurru göçleri sonucu M.Ö. 2000 civarında yıkılmıştır.

Not: III. Ur Hanedanı dönemi ''Yeni Sümer Dönemi'' ya da ''Sümer Rönesans Çağı.22 olarak da bilinir.


2.4. AMURRULAR



Amurru kelimesi Akadcadır. Suriye'nin kuzeyinde, Babilonya'dan Palmira vahasına yerleşmiş bir Sami kavmi oldupu bilinmektedir. Sanat eserleri; batı ve fırtına tanrısı Amurru'yu temsil eden silindirler, Kral Hammurabi'nin kanununu ihtiva eden stel.


2.5. ESKİ BABİL DÖNEMİ



Amurrular, Ur Hanedanının yıkılmasından yaklaşık yüz yıl sonra Babil'de bir krallık kurdular. Babil'deki Amurru krallığının en meşhur kralı Hammurabi, Güney Mezopotamya'yı birleştirerek krallığı büyük bir imparatorluk haline getirdi. Hammurabi, büyük bir fatihten ziyade bir kanun koyucu olarak bilinir. Hitit kralı I. Mureili, Babil'i fethedip yağmaladı ve Babil Krallığına son verdi.

Not: Hammurabi Kanunları, kısasa kısas özellikleriyle dikkat çekmektedir.


2.6. ASURLULAR (ESKİ ASUR DÖNEMİ)



III. Ur Hanedanı'nın yıkılmasının ardından bağımsızlığını kazanan kent, Kuzey Mezopotamya'da önemli bir güç haline gelmiştir. Başkenti Nİnova'dır. İlkçağda, Ortadoğu'nun en büyük imparatorluklarından biri olmuştur. Anadolu'da koloniler kurmuş, Anadolu'ya yazıyı taşımıştır. Anadolu'ya kalay satmışlardır. Anadolu'da çok sayıda karum (ticaret kolonisi) ve wabatarum (küçük konaklama yerleri) kurmuşlardır. Anadolu'daki en önemli Asur karumu Kayseri, Kültepe yakınlarındaki Kaneş'te idi.


2.7. KASSİTLER



Zagros dağlarından güneye inerek Mezopotamya'da devlet kuran dağ kavmidir.
M.Ö. 16. yy.da Kassit devletinin başına geçen krallar şunlardır: Barnaburiaş I, Kastiliyaş III, Ulam Buriaş, Agum III. 1158 yılında İran'dan gelen Elamlar, Babil'i fethederek Kassit krallığına son vermiştir.


2.8. ARAMİLER



1100 yılından itibaren göçebe Aramiler, Kuzey Suriye'den, Mezopotamya'ya girmeye başladılar. Şehirleri ele geçiremediler ve kırsal alanlara yerleştiler.


2.9. YENİ ASUR KRALLIĞI



İmparatorluk içindeki halkları korku ve tehcir yoluyla kontrol altında tutan Asurlular, iç çekişmeler sonucu zayıflamış ve Babil ve Med ordularının Niniveh'i fethetmesinden kısa bir süre sonra yıkılmıştır.
Sargon, Esarhaddon, Asurbanipal gibi kralların döneminde en parlak çağlarını yaşamışlardır.

Not: Her ne kadar Asurlular savaşçı bir toplum olarak bilinmekteyse de, Asur Kralı Asurbanipal'ın kütüphanesi meşhurdu.


2.10. YENİ BABİL KRALLIĞI



Babil'i ele geçiren Kalde kabilesinin lideri Nabopolassar, Mezopotamya tarihinin en önemli krallıklarından birini kurmuştur. Dağlık İran'dan gelen eşi için Babil'in Asma Bahçeleri'ni inşa ettirmiştir.

AUZEF | Uygarlik Tarihi 1. Hafta Özet

Uygarlıak Tarihi

UYGARLIK TARİHİ 1. HAFTA ÖZET 


1. TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR VE UYGARLIĞIN DOĞUŞU


1.1. TEMEL KAVRAMLAR



1.1.1. UYGARLIK NEDİR?


Uygarlık, Arapçadan türetilen medeniyet ve batıda kullanılan civilization kavramlarının günümüz Türkçesindeki karşılığıdır.

1.1.2. ÇAĞ NEDİR?


Çağ kavramı, sosyal bilimler ve özellikle de tarihçiler tarafından, insanoğlunun belirli bir bölgede, belirli bir dönemde yaşamış, geliştirmiş veya değiştirmiş olduğu maddi, kültürel, sosyal, ekonomik tüm sosyal olguları ve maddi kültürel değişim ve gelişim süreçlerini içine alır.

1.1.3. KÜLTÜR NEDİR?


Kültür, bir topluluk, bir toplum veya millete nesilden nesile aktarılan, herhangi bir işi genel olarak yapış, herhangi bir olaya genel olarak bakış ve herhangi bir durumda genel olarak davranış tarzlarını kapsar.


1.2. TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR



1.2.1. TAŞ ÇAĞI (M.Ö. 2 500 000 - 5 500)


1.2.1.1. PALEOLİTİK DÖNEM (ESKİ TAŞ ÇAĞI)


Taş aletlerle avcılık ve toplayıcılık yapılıyordu.
Yerleşik hayat yoktu.
Türkiye'de paleolitik yerleşimler: Küçükçekmece'de Yarımburgaz Mağarası, Antalya'da Karain Mağarası ve Beldibi Mağarası.


1.2.1.2. MEZOLİTİK DÖNEM (ORTA TAŞ ÇAĞI)


Son buzul çağı sona erdi.
Bitki ve hayvan türleri değişti.
Daha gelişmiş silahlar yapıldı.
Mikrolikt olarak adlandırılan obsidyen ve çakmak taşından küçük taş aletler yapıldı.

1.2.1.3. NEOLİTİK DÖNEM (YENİ TAŞ ÇAĞI)


İnsanlık tarihinin dönüm noktasıdır.
İlk defa hayvan evcilleştirildi.
Tarım başladı.
İlk yerleşim yerleri ortaya çıktı
Batı Şeria'da Tericho (Eriha), Suriye'de Abu Hureyya, Türkiye'de Halkan


1.2.2. MADEN ÇAĞI


1.2.2.1. BAKIR ÇAĞI (KALKOLİTİK)


Yerleşim, nehir vadilerine taşındı.
Setler ve sulama kanalları inşa edildi.
Nüfus arttı.
İlk defa şehirler ortaya çıktı.
Yazı bulundu.

1.2.2.2. TUNÇ-BRONZ ÇAĞI


Anadolu'da kalkolitik çağın sonunda, kalay ve bakırın karışımından oluşan tunç kullanımı görülmeye
başlanmıştır.

1.2.2.3. DEMİR ÇAĞI


En iyi aletler ve silahlar çelikten yapıldı.


1.3. UYGARLIĞIN DOĞUŞU


Tarım ilerledi, şehirler büyüdü. İnsanlar, iş ve mesleklerde uzmanlaştı. Böylece uygarlıklar ortaya çıkmaya başladı. Kaynak ve imkanlara sahip olmayanlar, olanlara karşı saldırılar, ve bunlara karşı savunma veya saldırı ihtiyacı, toplumda, ekonominin ve tabakalaşmanın ortaya çıkışı gibi etmenler de uygarlığın doğuşunda etkili olmuştur.
İlk devletler, Mezopotamya, Mısır, İndus Vadisi, Çin, Orta ve Güney Amerika'da kurulmuştur.

5.11.2018

4.11.2018